Serial Czterej pancerni i pies obchodzi 57. urodziny

Główny reżyser serialu, Konrad Nałęcki, nakręcił go na podstawie książki Janusza Przymanowskiego, który był również utworem scenariusza do serialu.

O serialu

Serial opowiada historię załogi czołgu T-34-85 nr 102 "Rudy", która przemierza trasę bojową Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte, zaczynając od Studzianek i kończąc w Berlinie. W skład załogi wchodzą nastoletni Janek Kos, pochodzący z Gdańska, który przez wojnę został zesłany na Syberię, Ślązak Gustlik Jeleń, uciekinier z niemieckiej armii, Rosjanin Olgierd Jarosz, potomek polskich zesłańców i Gruzin Grigorij Saakaszwili, przyjaciel Janka z Syberii. Szarik, pies Janka, stanowi uzupełnienie załogi i wielokrotnie ratuje ją z niebezpieczeństwa.

Po śmierci Olgierda, dowódcą czołgu zostaje Janek, a do załogi dołącza syn chłopa spod Studzianek, Tomek Czereśniak. Razem z załogą podróżują polscy i radzieccy żołnierze, w tym radiotelegrafistka Lidka Wiśniewska, która bez wzajemności kocha Janka, radziecka sanitariuszka Marusia Ogoniok, w której z kolei zakochuje się Janek, kierowca Franek Wichura, marzący o zostaniu mechanikiem czołgu, oraz starszyna Czernousow, dowódca oddziału piechoty. Brygadą dowodzi pułkownik, który traktuje załogę jak swoją rodzinę.

Podczas bitwy pod Studziankami załoga zostaje wzbogacona o miejscowego przewodnika, Czereśniaka. Następnie "Rudy", nazwany tak od koloru włosów Marusi, dociera pod Warszawę, gdzie zostaje zniszczony, a załoga trafia do szpitala.

Po powrocie z rekonwalescencji, pancerni dotarli do swojego czołgu na Kaszubach, ale niestety okazało się, że porucznik Jarosz zmarł, a czołg był poważnie uszkodzony. Janek został nowym dowódcą, a do załogi tymczasowo dołączył polski partyzant o kryptonimie "West". Kiedy dotarli do Bałtyku, okazało się, że "West" jest zaginionym ojcem Janka. Załogę uzupełnił również syn starego Czereśniaka, Tomek. Podczas podróży na zachód, nowa załoga przeżyła wiele przygód i zdobyła wielu nowych przyjaciół, w tym braci Łażewskich, rodzinę Szawełłów, felczera chorążego Zubryka i podchorążego Staśko. Gustlik zakochał się w Polce ze Śląska, Honoracie.

W Berlinie czołg wraz z saperem kapitanem Pawłowem wziął udział w niszczeniu kluczowego przyczółka na stacji metra, który został osiągnięty przez zalane tunele. Niemcy wkrótce poddali się, a Janek zawiesił polską flagę na Bramie Brandenburskiej. Po powrocie do Polski, Janek ożenił się z Marusią, Gustlik z Honoratą, a Grigorij z Lidką.

Ciekawostki

• na planie pojawiło się 300 aktorów i statystów;
• w 1968 r. Radio Wolna Europa podało, że z planu filmowego skradziono armatę;
• łącznie w filmie zagrało pięć psów, w tym dwa kundelki, które grały małego Szarika;
• film realizowano w wielu plenerach w całej Polsce, w tym na olbrzymich połaciach poligonu w Żaganiu na Ziemi Lubuskiej oraz w Biedrusku pod Poznaniem. Ponadto, ujęcia kręcono również m.in. w Gdyni, Krynicy Morskiej i Kotlinie Kłodzkiej;
• w Toruniu działa ogólnopolskie Stowarzyszenie Klub Pancernych, którego członkowie krążą po kraju, zbierając pamiątki związane z przygodami "Czterech pancernych i psa";
• Podczas kręcenia scen w okolicach Chełmna ekipa filmowa nocowała w jednym z chełmińskich internatów.

Nagrody i wyróżnienia

Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia dla Janusza Przymanowskiego, Konrada Nałęckiego, Stanisława Wohla i Romualda Kropata. Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia dla Janusza Przymanowskiego, Stanisława Wohla, Konrada Nałęckiego, Romualda Kropata, Poli Raksy, Janusza Gajosa, Tadeusza Kalinowskiego, Janusza Kłosińskiego, Franciszka Pieczki, Włodzimierza Pressa oraz Romana Wilhelmi.